İmmünoterapi

Kanser, bir doku veya organdaki hücrelerin anormal şekilde çoğalması ve kontrolsüz büyümesi ile karakterize edilen bir hastalıktır. Eğer kanser, başlangıç noktasından uzak organlara yayılırsa bu duruma metastaz denir. Kanser hastalığında metastaz, kanserin ilerlemiş bir aşamada olduğunu gösterir. Kanser hücreleri, genetik mutasyonların bir sonucu olarak ortaya çıkar ve bu mutasyonlar çeşitli çevresel ve genetik faktörlerden kaynaklanabilir. Günümüzde insanlık için büyük bir tehdit oluşturan kanser, gelecekte de ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam edecektir. Bu nedenle, kanser tedavisinde yeni ve etkili yöntemler geliştirilmelidir.

İmmünoterapi Nedir?

İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşmasını sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bağışıklık sistemi, vücudu enfeksiyonlara ve diğer hastalıklara karşı koruyan doğal savunma mekanizmasıdır. Lökositler (beyaz kan hücreleri) ve lenfatik sistemin dokuları ile organları, bağışıklık sisteminin temel bileşenleridir.

İmmünoterapi, biyolojik tedavi sınıfına girer. Biyolojik tedavide kullanılan ajanlar, canlı organizmalardan elde edilir. İmmünoterapinin ilk temelleri 1866 yılına dayanmakla birlikte, bilim insanları bu alanda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Yaklaşık son 4-5 yıldır immünoterapi birçok kanser türü için yaygın bir şekilde kullanılmaktadır ve yeni kanser türleri için sürekli geliştirilmektedir. Günümüzde immünoterapi ile tedavi edilebilen yaklaşık 20 farklı kanser türü bulunmaktadır. Bunun yanı sıra, alerji tedavisinde kullanılan farklı immünoterapi türleri de mevcuttur.

İmmünoterapi Kanseri Nasıl Etkiler?

Bağışıklık sistemi, vücutta oluşan anormal hücreleri tanır ve yok etmek için savunma mekanizmalarını devreye sokar. Ancak kanser hücreleri, bağışıklık sisteminden kaçmak için özel mekanizmalara sahiptir. Kanser hücrelerinin yüzeyinde bulunan bazı proteinler, bağışıklık hücrelerini etkisiz hale getirebilir.

İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıyıp yok etmesine yardımcı olur. Bazı immünoterapi ilaçları, radyoterapi ve kemoterapiyi doğrudan kanser hücrelerine yönlendirir. Ayrıca immünoterapi, tümörlerin büyümesini durdurabilir ve tekrarlamasını önleyebilir.

İmmünoterapi Türleri

  1. Bağışıklık sisteminin fren mekanizmasını etkileyen ilaçlar:
    Bağışıklık sistemi, aşırı bağışıklık tepkisini önlemek için fren mekanizmalarına sahiptir. Bu ilaçlar, bu fren mekanizmalarını devre dışı bırakarak bağışıklık sisteminin kansere karşı daha güçlü yanıt vermesini sağlar.

    • T hücre transferi (Adoptif hücre tedavisi): Kanserli dokudan alınan T hücreleri laboratuvarda çoğaltılır ve hastaya geri verilir.

  2. Monoklonal antikorlar (Hedefe yönelik tedavi):
    Bağışıklık sisteminin spesifik hedeflere bağlanabilen proteinleridir.

    • Kanser hücrelerini işaretleyerek bağışıklık sistemi tarafından kolayca tanınmalarını sağlarlar.
    • Kanser hücrelerinin yüzeyindeki büyüme bölgelerini bloke ederek tümör büyümesini durdururlar.
    • Radyasyonla kaplanmış bazı monoklonal antikorlar, hedefe yönelik radyoterapi sağlar.
    • Bazı monoklonal antikorlar, kanser ilaçları ile yüklüdür ve doğrudan tümöre ulaşır.

  3. Kanseri tedavi eden aşılar:
    Kanser aşıları, bakteriler veya virüsler içermez ve enfeksiyon aşılarından farklıdır.

    • Kanserden koruyan aşılar: HPV aşısı ve Hepatit B aşısı
    • Kanseri tedavi eden aşılar: Tümör yüzeyindeki antijenleri içerir ve bağışıklık sistemini kansere karşı aktive eder.
    • Prostat kanseri aşısı, kanseri tamamen ortadan kaldırmasa da hastaların yaşam süresini uzatabilir.

  4. Onkolitik virüsler:
    Bu virüsler normal hücrelere zarar vermez, ancak kanser hücrelerini hedef alarak yok eder.

  5. İmmünomodülatörler:
    Bağışıklık sistemini genel olarak daha aktif hale getirerek etki gösterir.

  6. Sitokinler:
    Bağışıklık sistemi hücreleri tarafından üretilen kimyasal bileşiklerdir.

    • İnterlökinler, interferonlar ve GM-CSF en sık kullanılan sitokinlerdir.
    • Bağışıklık sistemini uyarır ve kanser hücrelerini besleyen damarların oluşumunu engeller.

İmmünoterapinin Faydaları

  • Kemoterapi ve radyoterapiye göre daha az yan etkiye sahiptir.
  • Kemoterapi alamayan hastalara da uygulanabilir.
  • Hastaların yaşam süresini uzatmaya yardımcı olur.
  • Bağışıklık sisteminde bir kanser hafızası oluşturarak hastalığın tekrarlamasını önleyebilir.
  • Kemoterapi ve radyoterapiye dirençli bazı kanser türlerinde etkilidir.
  • Sağlıklı hücrelere zarar vermez, sadece kanser hücrelerini hedef alır.
  • Tek başına veya diğer tedavi yöntemleriyle birlikte uygulanabilir.

İmmünoterapinin Yan Etkileri

  • Titreme
  • Halsizlik
  • Baş dönmesi
  • Bulantı ve kusma
  • Kas ve eklem ağrıları
  • Yorgunluk
  • Baş ağrısı
  • Nefes darlığı
  • Tansiyon düşüklüğü veya yüksekliği
  • Çarpıntı
  • İshal
  • Enfeksiyon riski
  • Organ iltihaplanmaları
  • Deri döküntüleri, kızarıklık ve kaşıntı

Kanser Aşılarının Yan Etkileri

  • Ateş
  • Titreme
  • Halsizlik
  • Baş dönmesi
  • Ciddi alerjik reaksiyonlar

İmmünoterapi Nasıl Uygulanır?

İmmünoterapi ilaçları farklı yollarla uygulanabilir:

  • Damar içi enjeksiyon (IV) ile hastanede verilir.
  • Oral tablet veya kapsül şeklinde alınabilir.
  • Cilt üzerine krem olarak uygulanabilir.
  • Mesane içine enjekte edilebilir.

İmmünoterapi Ne Kadar Sürer?

  • Tedavinin süresi, kanserin türü ve evresine, alınan immünoterapi türüne ve hastanın tedaviye verdiği yanıta bağlıdır.
  • Günlük, haftalık veya aylık kürler halinde uygulanabilir.
  • Bazı durumlarda döngüsel tedavi şeklinde uygulanır (tedavi sonrası ara verilerek tekrarlanır).

İmmünoterapi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?

Hastalar düzenli olarak kan testleri ve radyolojik görüntüleme ile takip edilir ve tümörün durumu değerlendirilir.

Küba Kanser Aşısı

Küba’da geliştirilen aşı, akciğer, cilt ve meme kanseri gibi bazı kanser türlerinde denenmiştir. Tümörü tamamen ortadan kaldırmasa da hastaların yaşam süresini uzattığı belirtilmiştir. Ancak, bu aşı henüz standart tedavi olarak kabul edilmemektedir.

whatsapp