Akciğer kanseri, akciğer dokusundaki hücrelerin kontrolsüz şekilde büyüyerek tümör oluşturmasıyla ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Dünya genelinde en sık görülen ve kansere bağlı ölümlerin başlıca nedenlerinden biri olan akciğer kanseri, genellikle geç evrelerde teşhis edildiği için tedavi süreci zorlu olabilir. Ancak erken teşhis, hastalığın seyri üzerinde büyük bir fark yaratabilir.
Akciğer Kanseri Nedir?
Akciğer kanseri, solunum sisteminde bulunan akciğer hücrelerinin anormal şekilde çoğalmasıyla meydana gelir. Bu kontrolsüz büyüme, zamanla sağlıklı dokuları istila edebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir (metastaz).
Akciğer kanseri, temel olarak iki ana gruba ayrılır:
-
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri (SCLC – Small Cell Lung Cancer)
- Genellikle sigara içenlerde görülür.
- Daha hızlı yayılır ve agresif seyreder.
- Kemoterapi ve radyoterapiye daha duyarlıdır.
-
Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri (NSCLC – Non-Small Cell Lung Cancer)
- Akciğer kanserlerinin yaklaşık %85’ini oluşturur.
- Daha yavaş ilerler ve genellikle cerrahi ile tedavi edilebilir.
- Adenokarsinom, skuamöz hücreli karsinom ve büyük hücreli karsinom olmak üzere alt tiplere ayrılır.
Akciğer Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Akciğer kanseri, erken evrelerde belirti vermeyebilir veya hafif semptomlarla kendini gösterebilir. Ancak hastalık ilerledikçe belirtiler daha belirgin hale gelir.
Solunum Sistemi ile İlgili Belirtiler
- Uzun süreli ve geçmeyen öksürük
- Kanlı balgam (hemoptizi)
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Ses kısıklığı
Genel Belirtiler
- İştah kaybı ve açıklanamayan kilo kaybı
- Kronik yorgunluk
- Kemik ağrıları
- Baş ağrısı ve nörolojik semptomlar
Akciğer Kanserinin Risk Faktörleri
- Sigara kullanımı: Akciğer kanserinin en büyük nedenidir ve riski 20-30 kat artırır.
- Pasif içicilik: Sigara dumanına maruz kalmak riski yükseltir.
- Hava kirliliği: Özellikle endüstriyel bölgelerde yaşayan bireylerde risk fazladır.
- Asbest ve kimyasal maddeler: İnşaat, madencilik ve kimya sektörlerinde çalışanlar daha yüksek risk altındadır.
- Aile geçmişi: Ailede akciğer kanseri öyküsü olan bireylerde risk daha fazladır.
- Radyasyon ve radon gazı maruziyeti: Yüksek düzeyde radon gazına maruz kalmak akciğer kanseri riskini artırır.
Akciğer Kanseri Tanı Yöntemleri
- Düşük doz bilgisayarlı tomografi (LDCT): Erken teşhis için yüksek risk grubundaki bireylere önerilir.
- Akciğer grafisi: Temel bir tarama yöntemidir ancak erken evrelerde yeterli olmayabilir.
- Balgam sitolojisi: Balgam örneğinde kanser hücrelerinin aranmasıdır.
- Bronkoskopi: Akciğerlerin iç kısmını görüntülemek için kullanılır.
- Biyopsi: Kesin teşhis için tümör dokusundan alınan örneğin laboratuvarda incelenmesidir.
Akciğer Kanseri Tedavi Yöntemleri
- Cerrahi: Erken evrede tespit edilen kanserlerde tümörün cerrahi olarak çıkarılması mümkündür.
- Kemoterapi: İleri evrede veya ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini yok etmek için uygulanır.
- Radyoterapi: Tümörün küçültülmesi veya metastazların kontrol altına alınması amacıyla kullanılır.
- İmmünoterapi: Bağışıklık sisteminin kanser hücreleriyle savaşmasını sağlayan yeni nesil tedavi yöntemidir.
- Hedefe yönelik tedaviler: Belirli gen mutasyonlarına sahip hastalar için özel olarak geliştirilen ilaçlar kullanılır.
Akciğer Kanserinden Korunma Yolları
- Sigara içmeyin ve pasif içicilikten kaçının.
- Sağlıklı ve dengeli beslenin.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Zararlı kimyasallardan uzak durun.
- Düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmeyin.
